Η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (ΕΝΓ) είναι η φυσική γλώσσα της ελληνικής κοινότητας Κωφων. Είναι μια πλήρης γλώσσα, η οποία χρησιμοποιεί τα ίδια είδη γραμματικού μηχανισμού που υπάρχουν και στην προφορική γλώσσα.

 

Πρόκειται για μια γλώσσα που μπορεί να αναλυθεί και να μελετηθεί μεμονωμένα. Η ιδιαιτερότητα της νοηματικής γλώσσας έγκειται στο ότι είναι οπτικοκινητική και όχι προφορική. Δεν εκφράζεται, δηλαδή, με τη φωνή όπως η ομιλούμενη αλλά με τη κίνηση και μορφή των χεριών, την έκφραση του προσώπου, τις κινήσεις του σώματος. Έχει τους δικούς της γραμματικούς και συντακτικούς κανόνες που τη διαφοροποιούν σε μεγάλο βαθμό από την ομιλούμενη. Η χρήση της νοηματικής αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ένταξη οποιουδήποτε ατόμου στη κοινότητα των Κωφών, για την ένταξη στην οποία δεν έχει σημασία ο βαθμός ακουστικής απώλειας αλλά η γνώση της γλώσσας και ο σεβασμός της κουλτούρας των Κωφών.

 

Θα πρέπει να τονισθεί πως, η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα χρησιμοποιείται στην Ελλάδα, αλλά δεν είναι αναπαράσταση της ομιλούμενης ελληνικής γλώσσας, όπως είναι η γραπτή γλώσσα και μπορεί να αποδώσει, όπως κάθε ξεχωριστή γλώσσα, οποιαδήποτε έκφραση της Ελληνικής ομιλούμενης γλώσσας συμπεριλαμβανομένης και της αργκό. Η χρησιμότητα της νοηματικής γλώσσας για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας των κωφών τονίζεται και από τον Σωκράτη στο διάλογό του με τον Ερμογένη, στο έργο του Πλάτωνα "Κρατύλος". Ο Σωκράτης αναφέρει συγκεκριμένα: "Εάν δεν είχαμεν φωνήν ουδέ γλώσσαν και όμως ηθέλαμεν να εκφράσωμεν μεταξύ μας τα πράγματα άραγε δεν θα εδοκιμάζαμεν, καθώς τώρα οι κωφοί, να εκφρασθώμεν με τας χείρας και με την κεφαλήν και με το άλλο σώμα;"